Park poznat kao „Picin park“ koji se nalazi ispred Ekonomskog fakulteta u Beogradu nosi ime najvećeg donatora Beogradskog uiverziteta Luke Ćelovića Trebinjca.

IZVOR : Bilten.rs

Savamala
Savamala, Shutterstock

Malo Beograđana zna da je Savamala takođe delom vlasništvo ovog velikog srpskog dobrotvora.

Priča o životu Luke Ćalovića je priča o ostvarenju jednog sna, a priča o onome što se dogodilo nakon njegove smrti je tužna istina o posrtanju društva.

Luka Ćelović je rođen 31. oktobra 1854. godine, u selu Pridvorici kod Trebinja. Kao dečaka roditelji su ga poslali da bude šegrt najpre u Banja Luci, a zatim u Brčkom. Ćelović u Beograd dolazi sa svojih osamnaest godina, gotovo bez prebijenog dinara, ali uz pomoć arhimandrita Nićifora Dučića dobija posao šegrta u galanterijskoj radnji poznatih beogradskih trgovaca.

Svoju mladost provodi na bojištima u dva Srpsko-Turska rata po čijem završetku se posvećuje trgovini. Trguje šljivama i svom vrstom hrane. Bez obzira na činjenicu da je bio i bez najosnovnijeg obrazovanja, Luka svojom upornošću vrlo brzo postiže prve uspehe. Već 1882. postaje ugledni trgovac i osnivač Beogradske zadruge koja je osnovana za međusobno pomaganje i štednju.

Deo nekadašnje Savamale od Javorske ulice do Železničke stanice uređen je po uzoru na velike evropske gradove zaslugom  Luke Ćelovića. Svu svoju imovinu  testamentom iz 1911. godine Luka je zaveštao Beogradskom univerzitetu. A imovinom je upravljala zadužbina koja je nosila njegovo ime.

Zgrada Beogradske zadruge Trebinjac
Zgrada Beogradske zadruge, Shutterstock

Zadužbinu Luke Ćelovića su činile:

  • dvospratna kuća sa četiri lokala u Ulici Kraljevića Marka 1,
  • palata na uglu Karađorđeve 65 i Zagrebačke (danas Koče Popovića) 1 sa 24 stana i šest dućana
  •  palata duž cele Zagrebačke ulice u brojevima 3, 5, 7 i 9 i Bosanske (danas Gavrila Principa) 16 sa 31 stanom i sedam dućana,
  • kuća sa placem u Javorskoj 5–7,
  • kuća u Dobrinjskoj (danas Andrićev venac) 2. Koja je 1931. godine sramotnom odlukom i gaženjem testamanta Luke Ćelovića prodata .

Luka Ćelović učestvuje u izgradnji palate Beogradske zadruge i velelepnog zdanja „Bristola“, kao i Berze.

Dobrotvor bez imovine i ulice

Uprkos svim svojim zaslugama Luka Ćelović ni danas nema svoju ulicu u Beogradu. Park koji nosi njegovo ime poznatiji je po vulgarnom nazivu koji je dobio zbog činjenice da su se u njemu nekada skupljale žene lakog morala.

Portret Luke Ćelovića nestao, a zatim vraćen u Rektorat

Da možda ima nade da se Srbija oduži ovom velikom dobrotvoru pokazuje gest 12 građana Srbije koji su sakupili novac i otkupili portret Luke Ćelovića za koji se verovalo da je uništen.

Naime, portret Luke Ćelovića u prirodnoj veličini koji je naslikala čuvena Beta Vukanović krasio je Beogradski univerzitet sve do Drugog svetskog rata kada je volšebno nestao. Verovalo se da je zapaljen, ali se 2014. pojavio na aukciji kuće „Binom”. Zbog komplikovanih procedura, Beogradski univerzitet nije mogao da otkupi sliku, ali se dvanaerst građana, među kojima i profesori Beogradskog univerziteta, pojavilo na aukciji i otkupilo portret. Portret je kao poklon predat Beogradskom univerzitetu gde i danas stoji.
Nema informacija kako je ovaj portret dospeo do aukcijske kuće „Binom”.

This image has an empty alt attribute; its file name is bilten-logo-sajt-dno-stranice-150x150.png